GELECEĞİN HAZİNESİ, BİYOLOJİK MİRASIMIZDA SAKLI
GELECEĞİN HAZİNESİ, BİYOLOJİK MİRASIMIZDA SAKLI
Ülkemiz geçmişten günümüze birçok farklı kültürün geçiş noktası konumunda bulunması ile kültürel açıdan oldukça zengin bir durumdadır. Ayrıca biyolojik çeşitliliğin de fazla olması, farklı kültürlerin bu çeşitliliği farklı şekillerde değerlendirmesini sağlamış ve günümüze zengin bir kültürel miras bırakmışlardır. Modern dünyada unutulmaya yüz tutmuş olan bu kültürel mirasın kayıt altına alınması için Tarım ve Orman Bakanlığı, 2017 yılından itibaren Biyolojik Çeşitliliğe Dayalı Geleneksel Bilginin Kayıt Altına Alınması Projesini uygulamaya başladı. Kültürel mirasın kayıt altına alınmasının yanı sıra ülkemizde var olan genetik kaynakların belirlenmesi ve bu kaynakların ülkemizce gıda, hammadde, ilaç vs. olarak değerlendirilebilmesi için yerli araştırmacılara rehber olabilecek nitelikte bir çalışma olması ile de ülkemiz ekonomisine katkı sağlaması söz konusudur.
Ülkemizin bazı şehirlerinde tamamlanmış olan bu çalışma, Tekirdağ’da da, T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Öğretim Üyeleri; Prof. Dr. Evren CABİ (proje koordinatörü), Prof. Dr. Emine AKALIN, Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Güven AVCI, Arş. Gör. Dr. Muazzez GÜRGAN ESER, Uzman Biyolog H. Kürşad İLDENİZ, Uzman Biyolog Aybüke KIZILIRMAKLI, Uzman Biyolog Ogün DEMİR ve Uzman Biyolog Ezgi BÜKE tarafından yürütülmektedir. Tekirdağ çok farklı kültürlere ev sahipliği yapmış bir şehirdir ve günümüzde nüfusun büyük kısmı hala göçmenlerden oluşmaktadır. Şehirde gacal olarak adlandırılan yerlilerin yanında; Yunanistan, Bulgaristan, Romanya gibi ülkelerden göç edenler de yoğun olarak yaşamaktadır. Bu durum çalışma açısından değer arz etmektedir çünkü bu topluluklar halen kendi kültürlerine ait geleneksel bilgileri kullanmaktadırlar. Proje kapsamında gidilmesi planlanan 40 mahalle/köy’ün 22 tanesi ziyaret edilmiştir ve oldukça dikkat çekici bilgiler temin edilmiştir.
Tekirdağ İli’nde halen gerçekleştirilmekte olan projenin yürütücüsü Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Evren CABİ çalışmalar sırasında günümüzde de bilinen kullanımlara ek olarak pek çok bilinmeyen ve unutulmaya yüz tutmuş bilginin de kayıt altına alındığını, bu bilgilerin pek çok araştırma için yol gösterici nitelikte olabileceğini belirtmektedir. Saha çalışmalarında botanik, etnobotanik, sosyal bilimler, zooloji ve mikrobiyoloji alanlarında yöre halkından çok sayıda bilgi derlendiğini ve halkın bu bilgileri paylaşmak konusunda oldukça istekli bir yaklaşım sergilediğini belirten Prof. Dr. Evren CABİ, çalışmanın geçmişten gelen ve tamamen biyolojik mirasımıza dayalı bilginin, geleceğimize yön vermesi açısından paha biçilmez bir nitelikte olduğunu ve bu durumun ziyaret edilen her mahallede elde edilen bilgiler ile daha net bir şekilde görüldüğünü söylemektedir.
2023 yılına kadar 81 ilde tamamlanması planlanan bu çalışma ile; gerek biyolojik çeşitliliğimizin kayıt altına alınması gerekse ekonomik öneme sahip türlerin üretimi sağlanarak biyolojik çeşitliliğe dayalı katma değeri yüksek ürünlerin geliştirilmesi mümkün olacaktır.
